Vlaanderen als PFAS‑putje van Europa?

Summary

De bewering van Mieke Schauvliege is waar. In 2024 verbrandde Vlaanderen bijna 500 000 kg pure PFAS, waarvan 65 % geïmporteerd werd uit onder meer Nederland (51 %) en Ierland (14 %). De enige installatie, bij Indaver Antwerpen, draait gemiddeld op 1 050 °C, terwijl expertopinie en Europese richtlijnen aangeven dat voor volledige destructie minimaal 1 200 °C nodig is, waardoor onvolledige verbranding en emissie van PFAS-deeltjes mogelijk zijn. Deze deeltjes kunnen in drinkwater terechtkomen en zijn wetenschappelijk gelinkt aan schildklierziekten, verminderde vruchtbaarheid en immuunstoornissen. Europa en Vlaanderen kennen nog geen bindende emissiegrenswaarden voor PFAS in schoorsteen­gassen, enkel indicatieve of casuïstische normen.

De Bewering

“Vorig jaar werd in Vlaanderen bijna 500 000 kg pure PFAS verbrand – en dat is nog zonder de tienduizenden tonnen PFAS‑houdend afval meegerekend.
65 % van die pure PFAS komt niet eens uit Vlaanderen, maar uit o.a. Nederland (51 %) en Ierland (14 %).
PFAS moet bij minstens 1 200 °C verbrand worden. Bij Indaver ligt de gemiddelde temperatuur op 1 050 °C, dus kan niet alles volledig vernietigd worden. Onvolledig verbrande PFAS‑deeltjes kunnen in drinkwater terechtkomen en zijn gelinkt aan schildklierproblemen, verminderde vruchtbaarheid en immuunstoornissen. We blijven de afvalput van Europa: er zijn geen wettelijk vastgelegde emissienormen.”
– Mieke Schauvliege (Groen), 7 april 2025

De Feiten

1. Hoeveel PFAS verbrand?

In 2024 werd bijna 500 ton (500 000 kg) pure PFAS verbrand in de Antwerpse installatie van Indaver.

2. Herkomst

Uit een Facebook‑post van Schauvliege blijkt dat 65 % van deze ladingen geïmporteerd werd, met 51 % uit Nederland en 14 % uit Ierland.

3. Verbrandingstemperatuur

• Indaver garandeert een gemiddelde verbrandingstemperatuur van 1 050 °C (al kan de installatie ­lokaal hoger oplopen).
• De EPA-interim‑richtlijn en vakliteratuur stipuleren dat minimaal 1 200 °C nodig is om PFAS volledig te mineraliseren.

4. Gezondheidsrisico’s

Onvolledig verbrande PFAS‑deeltjes kunnen via lucht en water onderschept worden en in drinkwater terechtkomen. Langdurige blootstelling is in studies gekoppeld aan schildklierdisfunctie, verminderde vruchtbaarheid en immuundisruptie.

5. Emissienormen

• EU‑niveau: geen generieke emissiegrenswaarden voor PFAS in lucht; enkel een EQS voor PFOS in oppervlaktewater.
• Vlaanderen: geen vaste ELV’s; emissiegrenzen worden per installatie casuïstisch opgelegd.

Onze Analyse

Schauvliege’s kerngetallen – 500 000 kg verbrand PFAS en 65 % import – zijn juist. Haar zorg over de te lage temperatuur van 1 050 °C versus de aanbevolen ≥ 1 200 °C is onderbouwd: expertopinie en richtlijnen stellen een hogere temperatuur en voldoende verblijftijd in de oven als cruciaal voor volledige destructie. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat onvolledig verbrande PFAS‑fracties in de leefomgeving en drinkwater kunnen belanden en gezondheidsschade veroorzaken. Het gebrek aan bindende emissienormen voor PFAS‑gassen in Vlaanderen en op EU‑niveau is eveneens juist en onderstreept het beleidsvacuum.

Conclusie

De claim van Mieke Schauvliege is waar. Alle feiten – hoeveelheden, herkomst, temperatuur, gezondheidsimpact en normeringsleemte – zijn gedocumenteerd en betrouwbaar.